Şəxsiyyət dilimizin ən çətin qazanılan əsas ünsürlərindən beşincisi “etimad edilən bir şəxsiyyət məqamı”na sahib olmaqdır. Keyfiyyətli bir dostluq, atalıq, analıq, müdirlik, idarəçilik və liderlik ancaq etimad təməlləri üzərində qurula bilər.
Şəxsiyyətimizə etibar edilməsi yaşadığımız cəmiyyətin bizə verdiyi ən böyük ərməğanlardan biridir. Bir mütəfəkkirin ifadəsilə desək: “Etibar edilmək sevilməkdən daha böyük bir iltifatdır.”
Etibar işləri və münasibətləri asanlaşdırır. Müvəffəqiyyətə gedən yolda insana ən böyük dəstəkdir. Stefan R. Covaninin aşağıdakı fikirlərinə qoşulmamaq mümkün deyil:
“Yüksək etimad olduğunda ünsiyyət necə olur? Asan, zəhmətsiz, öz-özündən. Bəs bir də etimad edilirkən siz xəta etsəniz necə? Heç nə olmaz. İnsanlar sizi artıq tanıyır. “Fikir vermə, anlayıram”, “Unut getsin”, “Nə demək istədiyinizi bilirəm, sizi tanıyıram”. İndiyə qədər icad edilmiş heç bir texnika bunu edə bilməz. Bəlkə də bir mənada qəlbin beyindən daha əhəmiyyətli olmasının səbəbi də budur. İnsan beyin ölümü keçirə bilər, ancaq qəlbi hələ qan vurursa, yaşamağa davam edər; qəlbiniz öldükdə siz də ölürsünüz. Oğlum Stefanın dediyi kimi: “Etibarın sürətinə çatacaq başqa bir şey yoxdur.” Yəni ağlınıza gələ biləcək hər şeydən daha sürətlidir. İnternetdən daha sürətlidir, çünki etibar varsa,xətalar bağışlanır və unudulur. Etibar həyatın bağıdır. Etibar insanları, mədəniyyətləri və münasibətləri bir-birinə bağlayar.”
Əmanətlər, sirlər, böyük vəzifələr və ən səmimi hisslər ancaq etibar edilən şəxslərə verilir. Məhz buna görə də bütün peyğəmbərlərin ortaq vəsfi etibarlılıq (əl-əmin) olmuşdur.
Ər-arvad bir-birinə etbar etməsə, ailədə mehribançılıq və xoşbəxtlik olmaz. İşçi-işəgötürən, idarəçi-idarə edilən, dövlət və millət arasında bir-birlərinə qarşı etimad olmasa, uzun müddət birlikdə hərəkət etmək mümkün olmaz.
Etibar qazanmayan şəxsin söz və davranışları təsirli deyildir. Danışdığı sözə və gördüyü işə hər zaman ehtiyatla yaxınlaşılır. Bu baxımdan şəxsiyyətimizə etibarlılıq amilinin yerləşməsi xarakterimizi inkişaf etdirəcək, söz və davranışlarımıza səviyyə qazandıracaqdır.
Şəxsiyyət dilinin bu əsas ünsürünü qazanmaq üçün aşağıdakı mərhələlərdən keçmək lazımdır:
1.Doğru sözlü olmaqda əzmkarlıq nümayiş etdirmək. Yalan söz etibarı zədələyən ən böyük virusdur.
2.Açıq sözlü və səmimi olmaq. İkiüzlü insanların etibar qazanması qeyri-mümkündür.
3.Şərtlər nə olursa olsun, verdiyi sözün üstündə durmaq. Bu, etibar qazandıran ən mühüm davranışdır. Etibarı heç bir hərəkət söz verib üstündə durmamaqdan daha sürətli yox edə bilməz.
4.Başqalarının fikirlərinə hörmət göstərməklə onları anlamağa çalışmaq. Yalnız öz bilik və düşüncəsinə bağlı qalan kimsələr özlərinə qarşı etibar qazana bilməzlər.
5. Sadəcə öz mənfəətinə deyil, başqalarının da haqq və hüququna, mənfəətinə hörmət göstərmək.
6. Xüsusilə başqalarının haqq və hüquqlarını onlar olmadıqları yerlərdə də müdafiə etmək.
İnancımıza görə də “mömin insan” etibar edilən insan olmalıdır. Əlindən və dilindən başqalarının əmin olmadığı şəxs həqiqi bir “İslam insanı” adına layiq deyildir.
Belə ki, bir gün Allah Rəsulu -sallalahu aleyhi və səlləm- öz aralarında oturub söhbət edən bir qrup səhabəylə rastlaşmış və onların yanında oturaraq onlara aşağıdakı mövzuda belə bir söhbət açmışdır:
“-Ən yaxşı və ən pis olanınızı sizə tanıtmağımı istəyirsiniz?”
“-Bəli, ey Allahın Elçisi!”, -deyə cavab vermişlər. Bundan sonra Peyğəmbərimiz beyə buyurmuşdur:
“-Ən yaxşınız o şəxsdir ki, ondan fayda umulur və zərər gəlməyəcək deyə ona etibar edilir. Ən pisiniz isə, faydası umulmayan və zərərindən əmin olunmayanınızdır.”
Könlünüzü ancaq etibar etdiyiniz insana açarsınız. Dərdinizi və sevincinizi onunla bölüşərsiniz. Etbarsızlıq yalnızlıqdır. Yalnızlıq isə əksər hallarda bədbəxtlik və stresin əsaslarından biridir. Etibar edilən şəxslər ətraflarından hər zaman müsbət enerji alarlar. Onlar, təsirli, hörmətli və etibarlı insanlardır. Bu baxımdan etibarlılıq peyvəndi vurulmamış xarakterlərin şəxsiyyət dilləri inkişaf etmiş sayılmır.
ŞƏXSİYYƏT DİLİ VƏ LİDERLİK, ADEM ERGÜL
İPƏKYOLU NƏŞRİYYATI
