İslam dinində sədəqə vermək böyük əhəmiyyətə malikdir. Bu, həm maddi yardımı, həm də mənəvi təmizliyi təmin edən bir ibadət formasıdır. Sədəqə vermək, imanlı bir müsəlmanın vəzifələrindən biri hesab olunur və bu, həm Allahın razılığını qazanmaq, həm də insanların rifahına töhfə vermək üçün vacibdir.
Sədəqələr, öncə Allah dərgahında niyyətlərə görə qiymətləndirilərək qəbul olunur. Rəbbimiz belə buyurur: “Məgər onlar bilmirlər ki, Allah qullarından tövbəni qəbul edir, sədəqələri götürür və Allah tövbələri qəbul Edəndir, Rəhmlidir?”.
Həzrət Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: “Sədəqə insanı Allahın qəzəbindən qoruyar və qəbir əzabını söndürər” (Tirmizi, Zəkat, 28). Bu hədis sədəqənin axirət həyatında da böyük əhəmiyyətə malik olduğunu vurğulayır. Başqa bir hədisdə isə buyurulur: “Müsəlmanın hər bir üzvü üçün sədəqə vardır” (Buxari, Zəkat, 30). Bu hədis, sədəqənin təkcə maddi yardım olmadığını, həm də hər bir müsəlmanın özünə və ətrafına göstərdiyi hər bir yaxşılığı əhatə etdiyini göstərir.
Sədəqə, insanın ruhunu təmizləyən və onu Allahın rəhmətinə yaxınlaşdıran bir əməldir. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: “Sədəqə verməkdən qorxma, unutma ki, Allah sənə daha çoxunu verəcək” (Muslim, Zəkat, 56). Bu hədis, sədəqənin həm bu dünyada, həm də axirətdə bolluq və bərəkət gətirəcəyini vəd edir.
Əbu Hureyra (r.a.) rəvayət edir ki, Həzrət Peyğəmbər (s.a.s) belə buyurmuşdur: “Sədəqə verdiyiniz zaman sağ əlinizin verdiyini sol əliniz bilməsin” (Buxari, Zəkat, 18). Bu hədis sədəqənin gizli şəkildə verilməsinin fəzilətini vurğulayır. Gizli sədəqə vermək, riyadan və təkəbbürdən uzaq olmaq deməkdir.
İslamda sədəqə vermək təkcə maddi ehtiyacları qarşılamaq üçün deyil, həm də iman gücünü artırmaq, ruhi təmizlik üçün vacibdir. Həzrət Peyğəmbər (s.a.s) buyurmuşdur: “Ən yaxşı sədəqə sağlam və əliaşağı olanda veriləndir” (Nəsai, Zəkat, 52). Bu hədis, sədəqə vermənin hər hansı bir şəraitdə, hətta insanın özünün ehtiyac duyduğu vaxtda belə, böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini göstərir.
Sədəqə, həmçinin cəmiyyətin sosial rifahını təmin edir. Həzrət Peyğəmbər (s.a.s) buyurmuşdur: “İnsanın yediyi hər bir halal loğma sədəqədir” (Əhməd, Musnəd, 3/52). Bu hədis, halal qazancın və onu paylaşmağın vacibliyini vurğulayır.
Həmçinin, sədəqə, zəkatin fərz olunduğu şəraitdən fərqli olaraq, fərdin könüllü olaraq etdiyi bir əməl olduğundan, insanın öz iradəsi ilə etdiyi bir xeyir əməl kimi daha çox əhəmiyyət kəsb edir. Sədəqə, zəkatdan fərqli olaraq, istənilən vaxt və istənilən miqdarda verilə bilər, bu da onu daha əlçatan edir.
Rəşad Manafov
