İnsanın, Allahın nişanələrinə göstərdiyi hörmət, onun Allah qarşısında olan sayğısını və itaətini əks etdirir. Qurani-Kərim, Kəbə, Peyğəmbər (s.a.v), azan, namaz, qurban kimi Allahın qoyduğu nişanələrdir. Bu nişanələrə hörmət göstərmək, Allahı sevmək və hörmət etmək deməkdir. Allah bu nişanələrə hörmətsizliyi qadağan etmişdir və bu nişanələri ucaldanlar mükafatlandırılacaqdır (Həcc, 30).
Sad b. Əbu Vaqqasın rəvayət etdiyinə görə, Allah Rəsulu (s.a.v) buyurdu: “Əgər bir şəxs Müəzzinin azanını eşidəndə belə desə: “Mən şəhadət edirəm ki, Allahdan başqa ilah yoxdur, Onun şəriki yoxdur və Məhəmməd Onun qulu və Rəsuludur. Mən Allahdan Rəbb olaraq, Məhəmməddən Rəsul olaraq və İslamdan din olaraq razıyam, onun günahları bağışlanar” (Müslim, Salah, 13).
Azan, İslamın əhəmiyyətli nişanələrindən biridir. Azan vasitəsilə İslamın prinsipləri gündə beş dəfə ucadan elan edilir, iman etməyənlər imana, möminlər isə camaatla ibadətə və birliyə dəvət edilir. Bir yerdə azan oxunursa, bu o deməkdir ki, orada müsəlmanlar yaşayır və həmin yer İslam torpağıdır. Tarix boyunca azan, fəthlərin və zəfərlərin ayrılmaz bir hissəsi olmuşdur. Azan, peyğəmbərlərin missiyasının davamıdır, çünki azan, İslamın ən böyük sütununa və bütün ibadətlərin mahiyyətinə, yəni namaza dəvətdir.
Muazzinin dediklərini təkrarlamaq, onunla eyni savabları qazanmağa və duaların qəbul olunmasına səbəb olur. Azanın müəyyən hissələrindən sonra əlavə dualar da etmək tövsiyə olunur. Məsələn, “Hayya ‘ala al-Salah” və “Hayya ‘ala al-Falah” dedikdə “La havlə va lə quvvatə illa billah” (Allahdan başqa qüvvə və güc yoxdur) demək tövsiyə edilir. Azan bitdikdən sonra Peyğəmbərə (s.a.v) salavat göndərmək və dualar etmək tövsiyə olunur. Bu dualar, oxuyan şəxsin öz faydasınadır, çünki Allah bir dəfə salavat göndərənə on dəfə rəhmət edir və günahlarını bağışlayır (Müslim, Salavat, 84). Azanın təkrarlanması zamanı Qurani-Kərim oxumaq, dua etmək, salamlaşmaq və danışmaq dayandırılmalıdır. Azan və iqamə arasında edilən dualar qəbul olunur və bu zaman göyün qapıları açılır (Müslim, Salah 144).
Azanı təkrarlayan və dualar edənlər, İslamın nişanələrinə hörmət göstərən sadiq müsəlmanlar olduğunu nümayiş etdirirlər. Onlar bütün qəlbləri ilə ilahi dəvəti qəbul edirlər. Azan İslamın nişanəsi olaraq, müsəlmanların birliyini və imanını təcəssüm etdirir. Azanı təkrarlamaq və dualar etmək, müsəlmanların Allah qarşısında itaətini və sevgi göstərməsini gücləndirir. Azan vasitəsilə müsəlmanlar, Allahın dəvətini qəbul edir və imanlarını təzələyir.
Rəşad Manafov
