قَالَ الْحُسَيْنُ: سَأَلْتُ أَبي عَنْ سِيرَةِ النَّبِيِّ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) ، فِي جُلَسَائِهِ، فَقَالَ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) ، دَائِمَ الْبِشْرِ، سَهْلَ الْخُلُقِ، لَيِّنَ الْجَانِبِ، لَيْسَ بِفَظٍّ وَلَا غَلِيظٍ، وَلَا صَخَّابٍ وَلَا فَحَّاشٍ، وَلَا عَيَّابٍ وَلَا مُشَاحٍ، يَتَغَافَلُ عَمَّا لَا يَشْتَهِي، وَلا يُؤْيِسُ مِنْهُ رَاجِيهِ وَلَا يُخَيَّبُ فِيهِ…
Həzrət Hüseyn (Allah ondan razı qalsın!) belə deyir: “Atamdan (Həzrət Əlidən) Həzrət Peyğəmbərin (Allahın salamı onun üzərinə olsun!) dostları və səhabələri ilə əlaqəsi haqqında soruşdum. O, belə cavab verdi: “Allah Rəsulu (Allahın salamı onun üzərinə olsun!) həmişə şən, həlim və mehriban idi. O, heç vaxt pis xasiyyətli, daşürəkli, yüksək səslə danışan, murdar, eyb axtaran və xəsis bir insan olmamışdır. Məhəl qoymazdı. Sevmədiyi şeyləri qəbul edər, ondan gözləntiləri olanları qəbul edərdi. Heç kəsi məyus etməz və arzularını da puç etməzdi…” (Tirmizi: Şəmail, 160).
حَدَّثَنَا حِزَامُ بْنُ هِشَامِ بْنِ حُبَيْشِ بْنِ خَالِدِ بْنِ خُلَيْدِ بْنِ رَبِيعَةَ الْخُزَاعِيُّ، حَدَّثَنَا أَبِي، عَنْ جَدِّهِ، عَنْ أُخْتِهِ أُمِّ مَعْبَدٍ وَاسْمُهَا عَاتِكَةُ بِنْتُ خَالِدٍ الْخُزَاعِيَّةُ قَالَتْ…فَقَالَ: صِفِيهِ لِي، قُلْتُ: نَعَمْ، رَجُلٌ ظَاهِرُ الْوَضَاءَةِ، أَبْلَجُ الْوَجْهِ، حَسَنُ الْخُلُقِ، بَسَّامًا، وَلَيْسَ نَحِيلًا، وَلَا مُدْلِمًا، وَلا مُطْهَمًا، أَبْيَضُ، وَسِيمٍ، ثَقِيلٌ، أَدْعَجُ الْعَيْنَيْنِ، أَهْدَبُ الْأَشْفَارِ…
Hizam ibn Hişam ibn Hubeyş ibn Xalid ibn Xuleyd ibn Rəbia əl-Xuzainin (Allah ondan razı qalsın!) babasından atası vasitəsilə rəvayət etdiyinə görə, onun adı Atikə bint Xalid əl-Xuzeyyənin bacısı Ümmü Məbəd belə nəql edir: “… (Mənim həyat yoldaşım Əbu Məbəd) “Onu (Rəsulullahı) mənə vəsf edin”. dedi. Mən də “Əlbəttə” dedim. Və belə davam etdim: O, təmiz görkəmli və zərif bir insan idi; üzü nurlu idi. Gözəl bədən quruluşu vardı. Dost idi. Nə kök, nə də arıq idi. Çox hündür və qara dərili deyildi. Dərisi ağ idi. Gözəl və ahəngdar bir görünüşü var idi (Əbu Bəkir əş-Şeybani: əl-Ahad və’l-Məsani, 5/ 629-631).
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ (رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ) ، أَنَّهُ قَالَ: لِهِنْدِ بْنِ أَبِي هَالَةَ التَّمِيمِيِّ وَكَانَ رَبِيبًا لِرَسُولِ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) : صِفْ لَنَا رَسُولَ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) ، فَلَعَلَّكَ أَنْ تَكُونَ أَثْبَتَ مِنَّا لَهُ مَعْرِفَةً قَالَ: كَانَ بِأَبِي هُوَ وَأُمِّي، طَوِيلَ الصَّمْتِ، دَائِمَ التَّفْكِيرِ، مُتَوَاتِرَ الْأَحْزَانِ، إِذَا تَكَلَّمَ تَكَلَّمَ بِجَوَامِعِ الْكَلِمِ، لَا فَضْلَ وَلَا تَقْصِيرَ، وَإِذَا حَدَّثَ أَعَادَ، وَإِذَا وَعَظَ جَدَّ وَمَادَ، وَإِذَا خُولِفَ أَعْرَضَ وَشَاحَ، يَتَرَوَّحُ إِلَى حَدِيثِ أَصْحَابِهِ، يُعَظِّمُ النِّعْمَةَ وَإِنْ دَقَّتْ، وَلَا يَذُمُّ ذَوَاقًا، وَيَبْتَسِمُ عَنْ مِثْلِ حَبِّ الْغَمَامِ.
Abdullah ibn Abbas (Allah ondan razı qalsın!) Həzrət Peyğəmbərin (Allahın salamı onun üzərinə olsun!) ögey oğlu Hind ibn Əbu Halə ət-Təmimiyə dedi: “Rəsulullahı (s) bizə vəsf et, çünki yəqin ki, onu bizim aramızda ən yaxşı tanıyan sənsən”. Hind dedi: “Anam və atam ona fəda olsun!” Bunu dedikdən sonra sözünə belə davam etdi: “Allahın Rəsulu (Allahın salamı onun üzərinə olsun!) ümumiyyətlə susqun idi; O, həmişə düşüncəli və kədərli idi. Az və yığcam danışırdı. Nə uzadardı, nə də qısaltardı. Dediyini təkrar edərdi (lazım gəldikdə). Məsləhət verəndə ciddi və kədərli görünürdü. Müxalif olduğu zaman üzünü çevirir və yoldaşları ilə söhbət edərək rahatlaşırdı. Nemət kiçik olsa belə, ona hörmət edərdi. O, heç bir yeməyi pisləmirdi. “Təbəssüm edərək gülürdü və güləndə (ağ dişləri) dolu daşlarına bənzəyirdi.” (Əbu Bəkir əş-Şeybani: əl-Ahad və’l-Məsani, 2/418).
Murad Ağayev
